De meerwaarde van groepsgewijze consulten in de jeugdgezondheidszorg
In magazine JA! van AJN Jeugdartsen Nederland deelt jeugdverpleegkundige Annet Rutten haar ervaringen met CenteringOuderschap. Aan de hand van een casus wordt duidelijk wat de meerwaarde van de groep is.
“Er is door de groepsgewijze opzet meer aandacht voor onderwerpen als: wat doet het ouderschap met je relatie, hoe ben je als ouder, hoe sta je in opvoeding, hoe vind je balans in werk en ouderschap.”
Annet Rutten is jeugdverpleegkundige bij GGD Limburg-Noord en werkt met ouders en kinderen van 0 tot 4 jaar. Sinds 2021 is ze geschoold in CenteringOuderschap en begeleidt ze groepen in de gemeente Venlo. Vanuit haar vorige baan als kraamzorgverpleegkundige is Annet altijd bezig met zoeken naar verbindingen in het netwerk rond geboortezorg. CenteringZwangerschap & Ouderschap passen daar goed in.
“In de CenteringOuderschap-groepen die ik op het consultatiebureau begeleid zijn groepsgesprekken tussen ouders geïntegreerd met de dagelijkse JGZ-praktijk. Op deze manier vinden bij ons vijf consulten tussen de leeftijd van acht weken en veertien maanden als groep plaats. Tijdens een sessie met een CenteringOuderschap-groep worden alle kindjes ook gewogen, gemeten, lichamelijk onderzocht en gevaccineerd. Dan is er een gezamenlijk moment waarin vooral de ouders mogen bepalen welke onderwerpen worden besproken. Thema’s in de bijeenkomst worden op een interactieve manier besproken met inbreng van alle deelnemers. De groepsgesprekken worden begeleid door een jeugdverpleegkundige, soms samen met een professional uit het sociale domein.”
De casus: Maria (gefingeerde naam) heeft het druk. Na de geboorte van haar tweede kind weet ze niet meer hoe ze samen met haar man Alexander alle taken in het gezin moet bolwerken. Hun werk vraagt veel aandacht, hun dochter slaapt nog niet door en zoonlief van drie jaar zoekt de grenzen op. Alexander is tegenwoordig een extra middag thuis, maar voor Maria is het nog niet in balans. Maria voelt zich tekortschieten thuis, op werk én voor zichzelf, en vraagt zich af: hoe doen andere ouders dit toch?!
Erkenning voor Maria’s situatie in de groep
“Wat me opvalt is dat moeders in de groepen zeer openhartig zijn over hun situatie en mentale welbevinden. Zo ook Maria. Ze vertelt in de groep haar gevoel van falen op alle fronten en meteen vallen andere moeders haar bij. Het voelt fijn om herkenning te ervaren in de groep. De ouders wisselen ook praktische tips uit over hoe twee kinderen tegelijk te verzorgen of te vermaken. Als begeleider van de groep vul ik aan en benoem onder andere veiligheidsadviezen rondom verzorging en spelen, aspecten die ik normaal gesproken in elk individueel consult met ouders bespreek. Voor Maria maken de groepsgesprekken het beeld van het ouderschap realistischer. Dat sterkt haar in haar gevoel dat het simpelweg een drukke tijd is voor haar gezin en dat andere ouders het niet per se beter doen. Voor haar zorgen over het slapen van haar dochter kan ik een kort individueel momentje met haar plannen. En soms is een stukje erkenning ook al voldoende.”
Wat Annet zelf leerde
“Zelf heb ik uit de Centering groepen geleerd dat de term kwetsbare ouder op veel meer ouders toegepast kan worden dan je vooraf denkt. Bijvoorbeeld ook de hoogopgeleide ouders, die alles goed voor elkaar lijken te hebben, zijn soms zeer kwetsbaar. Ook zij hebben behoefte aan netwerksteun en niet altijd uit eigen omgeving. Vaak is er ook wel iets in het ‘vooraf bedachte ideaalplaatje’ wat tegenvalt in de praktijk, waardoor ook zij vaak worstelen met het ouderschap.
“Voor mijzelf als jeugdverpleegkundige kan ik oprecht zeggen dat ik uit deze nieuwe werkvorm meer werkplezier haal en het een mooie aanvulling vind op de huidige consultatiebureauvoering.”
Vragen en hobbels op de weg van implementatie
Vanzelfsprekend lopen we nog tegen vragen en hobbels aan op de weg van implementatie. In het begin worstelden we met praktische zaken: hoe gaan we de aanstaande ouders werven voor een groep? Welke ruimtes zijn geschikt om de groep te draaien? Hoe gaan we dit doen met co-begeleiding? Intern hebben we daar meerdere werkgroepen voor in het leven geroepen. Zo leren we van elkaar en helpen we elkaar op weg bij de inzet van CenteringOuderschap binnen de JGZ. Ook landelijk leren we van elkaar in deze nieuwe werkvorm. Maar dat CenteringZorg een meerwaarde heeft, dat is zeker!”
Dit artikel verscheen in het magazine JA! en werd geschreven door Roselin van der Torren-Klever, jeugdarts, AIOS M+G/Jeugd (1e fase) en hoofdredacteur JA!
Lees ook Pionieren met groepszorg voor ouders in het AZC met een baby
