RVS adviseert een nieuwe aanpak hulpverlening ouders om problemen bij kinderen te voorkomen
De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) pleit in het advies ‘Kinderen uit de Knel’ voor een nieuwe aanpak in de hulpverlening aan ouders. “Hulpverlening en zorg moeten zodanig worden ingericht dat zij bijdragen aan het versterken van netwerken. Bijvoorbeeld door vaker groepsgewijs te werken en de vorming van sociale netwerken onderdeel te laten zijn van de hulpverlening, zoals bij CenteringZwangerschap.”
Meer dan 25% van de kinderen heeft minstens één ouder met psychische problematiek en ruim 200.000 kinderen groeien op in armoede. Daarnaast wonen veel kinderen in te krappe woningen. Ouders in een kwetsbare positie beschikken vaak over een minder sterk sociaal netwerk waar zij op terug kunnen vallen. Kinderen die opgroeien in dergelijke omstandigheden lopen een verhoogd risico om zelf problemen te ontwikkelen. Niet alleen nu, maar ook in hun volwassen leven.
De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) pleit daarom voor een nieuwe aanpak in de hulpverlening aan ouders*. Enerzijds moeten de belangen van kinderen consequent worden meegewogen bij beslissingen over ouders die van invloed zijn op bijvoorbeeld wonen, schulden en zorg. Anderzijds moet hulpverlening zo worden ingericht dat sociale netwerken worden versterkt.
“Deze nieuwe aanpak met betrekking tot de hulpverlening aan ouders zal het beroep op jeugdhulp verminderen”, aldus de RVS, die dit advies opstelde op verzoek van demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen voor Jeugd en Preventie en dit hem op 6 december aanbood.
Versterk sociale netwerken
De Raad adviseert onder meer om te investeren in sociale netwerken van ouders. Sociale netwerken zijn belangrijk en vormen een vangnet bij problemen. Hulpverlening en zorg moeten zodanig worden ingericht dat zij bijdragen aan het versterken van netwerken. Bijvoorbeeld door vaker groepsgewijs te werken en de vorming van sociale netwerken onderdeel te laten zijn van de hulpverlening zoals bij CenteringZwangerschap. Bovendien moeten bestaande drempels in de financieringssystematiek worden weggenomen, zodat hulpverlening groepsgewijs kan worden georganiseerd. Daarnaast stelt de Raad voor om het welzijnswerk te verstevigen en buurtinitiatieven de wind mee te geven, zodat ook in wijken gewerkt kan worden aan het versterken van sociale netwerken. Sterke sociale netwerken van ouders dragen bij aan het gezond en veilig opgroeien van hun kinderen.
‘Bestaande drempels in de financieringssystematiek moeten worden weggenomen, zodat hulpverlening groepsgewijs kan worden georganiseerd.’
Download het adviesrapport ‘Kinderen uit de Knel’
Dat individuele zorg de norm is, is een gemiste kans
In het adviesrapport beschrijft de RVS (op pagina 36-37) de kansen die groepsgewijze zorg biedt om te bevorderen dat ouders elkaar tot steun zijn. “Deze contactmomenten met een hulpverlener en professionals zijn uitgelezen kansen om het bonding en het bridging capital te verstevigen. Generieke zorg en hulp is grotendeels individueel ingestoken. Ook de financiering is primair gericht op individuele begeleiding. Voor CenteringZwangerschap komt in 2024 daarom een aparte betaaltitel, waarbij deze groepsgewijze begeleiding nog altijd een uitzondering vormt. Individuele hulpverlening is dus de norm. Je gaat alleen (of met partner) naar de verloskundige, alleen naar het consultatiebureau, alleen op oudergesprek enzovoort. Wij zien hier een gemiste kans in het creëren van sterke bindingen.”
* Met ‘ouders’ wordt in dit advies verwezen naar alle soorten ouders en verzorgers, dus ook groot-, stief-, pleeg- en adoptieouders en andere volwassenen die de dagelijkse zorg voor kinderen dragen.
De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving is een onafhankelijk adviesorgaan voor regering en parlement. De Raad bestaat uit 10 leden en staat onder voorzitterschap van Jet Bussemaker. Een team van adviseurs en ondersteuners vormt met de Raad de RVS. Naar de website van de Raad Volkgezondheid & Samenleving
