Marlies Rijnders, verloskundig-onderzoeker, haalde CenteringZorg naar Nederland.
Graag pleit ik voor een geheel andere aanpak van gezondheidszorg, die patiënten daadwerkelijk de regie geeft en leidt tot betere gezondheidszorg en uitkomsten.
Binnen de huidige een-op-een zorg is het vaak niet mogelijk om aan alle aspecten van gezondheidszorg toe te komen. En toch omvat goede zorg meer dan medische controles en het voorschrijven van medicijnen. Denk aan de impact van een ziekte of aandoening op iemands leven, relatie en omgeving, en het maken van gezonde keuzes. De Centering-methode biedt meer ruimte om al die aspecten met patiënten te bespreken, terwijl zij tegelijk ondersteunende relaties opbouwen. Dit versterkt de band tussen cliënt en zorgverlener en maakt een meer gelijkwaardige relatie mogelijk.
Twaalf mensen weten meer dan twee
Een-op-een is er in de relatie tussen medisch professional en patiënt onherroepelijk sprake van ongelijkwaardigheid: de eerste weet meer dan de laatste en dat heeft effect op het gesprek. Patiënten voelen zich vaker onbegrepen en kunnen een passieve houding aannemen. De zorgverlener voelt frustratie, omdat goedbedoelde adviezen niet aankomen. Maar wat gebeurt er als je deze verhoudingen verandert door meer patiënten bij elkaar te zetten? Dan praten mensen ineens over dingen waarover ze normaal hun mond houden. En ze stellen vragen die ze anders niet durven stellen. Als zorgverlener kom je veel meer te weten over de individuele cliënt: vooroordelen, omstandigheden waarom iets wel of niet lukt, wat iemand allemaal al heeft geprobeerd of waar iemands problemen eigenlijk liggen.
Een groep geeft veerkracht
Door ziekte kunnen vragen en zorgen bij mensen de overhand krijgen. Persoonlijke relaties en contacten kunnen veranderen en het kan eenzaamheid en onbegrip met zich meebrengen. Groepszorg volgens de Centering-methode biedt patiënten, naast de medische basiszorg, ook praktische en emotionele ondersteuning. Deelnemers bouwen relaties en sociale contacten op met gelijkgestemden.
Wel heel anders dan u gewend bent
Voor zorgverleners is de Centering-methode een heel andere manier van werken. Niet de persoonlijke manier die we gewend zijn en niet: ‘u vraagt, ik antwoord’. Maar: ‘Wat denken jullie dat goed is’ en ‘hoe ga jij hiermee om?’. Als zorgverlener begeleid je het groepsproces en laat je de deelnemers aan het woord. Je helpt en begeleidt ze ook om de medische controles zoveel mogelijk zelf uit te voeren en bij te houden. Het effect is dat mensen meer betrokken zijn en er meer van opsteken; vaardigheden die ze de rest van hun leven meenemen.
In de verloskundige zorg werkt het
Op dit moment wordt in Nederland vooral door verloskundigen met de Centering-methode gewerkt. TNO doet al vele jaren onderzoek naar de effecten van CenteringPregnancy. Uit zowel nationaal als internationaal onderzoek blijkt keer op keer het positieve effect op de gezondheid van moeder en kind, vooral bij vrouwen met een lage sociaaleconomische status. Vrouwen die CenteringPregnancy volgen roken en drinken minder, hebben minder interventies tijdens de bevalling, starten vaker met borstvoeding en zijn meer tevreden met de zorg.
Marlies Rijnders is onderzoeker bij TNO Child Health, initiator van Centering in Nederland en bestuurder van Group Care Global.
e-mail: marlies.rijnders@tno.nl
