Nieuw onderzoek: waarom prenatale groepsconsulten tot sterkere gezondheidsvaardigheden leiden
Waarom leiden prenatale groepsconsulten (CenteringZwangerschap) tot meer kennis, motivatie en betere gezondheidsvaardigheden bij zwangere vrouwen dan individuele consulten? Nieuw onderzoek van Anna Tsiamparlis, voormalig klinisch verloskundige, geeft antwoorden op deze vraag.
Het onderzoek ‘Self-management support from health care providers in Shared Medical Appointments’ biedt inzicht in hoe didactische technieken, groepsdynamiek en motivatie bijdragen aan effectief zelfmanagement in groepsconsulten. Tsiamparlis voerde semigestructureerde interviews uit met zorgverleners die de afgelopen vijf jaar prenatale groepszorg hebben aangeboden.
Resultaten
De 15 interviews brachten vier belangrijke inzichten naar voren:
- Zelfmanagement -versterkte gezondheidsvaardigheden- ontstaat vooral door het leren van elkaar, waarbij de groepsdynamiek een cruciale rol speelt.
- Didactische technieken die zorgverleners bij prenatale groepsconsulten gebruiken versterken de kennis en vaardigheden: het gaat hierbij om interactieve werkvormen, groepsopdrachten en herhaling.
- De motivatie voor zelfmanagement wordt bevorderd door groepsinteracties en persoonsgerichte zorg.
- De persoonlijke eigenschappen en leiderschapsvaardigheden van de zorgverlener zijn belangrijk om een veilige en effectieve leeromgeving te creëren.
Hoe zorgverleners een effectieve leeromgeving creëren
Zorgverleners die prenatale groepszorg bieden, gebruiken een breed scala aan didactische technieken om zelfmanagement te stimuleren. In plaats van alleen informatie te verstrekken, moedigen zij zwangeren aan om actief zelf op zoek te gaan naar kennis en inzichten. De centering-werkvormen, zoals groepsdiscussies en interactieve opdrachten en activiteiten zorgen ervoor dat deelnemers op een speelse manier leren en de kennis beter kunnen onthouden. Communicatie speelt daarbij een belangrijke rol, waarbij stiltes, open vragen en groepsbesprekingen worden ingezet om iedereen te betrekken en te motiveren.
Leren van elkaar: de kracht van peer-learning
Een essentieel element van CenteringZwangerschap is het leren van elkaar. Deelnemers delen hun ervaringen en medische resultaten zoals bloeddruk en bloedwaarden, wat hun gezondheidsvaardigheden versterkt. Groepsdynamiek blijkt hierbij een sleutelrol te spelen. De zorgverleners creëren een veilige en open sfeer door het delen van persoonlijke informatie, het gebruik van humor en het stellen van duidelijke groepsregels. Dit bevordert het leerproces, hoewel het soms een uitdaging is om een balans te vinden wanneer negatieve ervaringen angst oproepen bij andere deelnemers.
Tekst gaat na de foto verder – foto: een CenteringZwangerschap-bijeenkomst met partners in Eindhoven
Persoonsgerichte benadering
Een andere belangrijke pijler van het succes van deze groepsconsulten is de persoonsgerichte benadering. Zorgverleners helpen zwangeren persoonlijke doelen te stellen en te herhalen, en gebruiken technieken uit de motiverende gespreksvoering om hen aan te moedigen verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid. Bij gevoelige onderwerpen zoals roken of gewichtstoename vermijden zorgverleners stigmatisering door de discussie te veralgemeniseren en gebruik te maken van de steun vanuit de groep.
De cruciale rol van de zorgverlener
Uit de interviews blijkt dat zorgverleners over specifieke eigenschappen en vaardigheden moeten beschikken om groepsconsulten effectief te begeleiden. Enthousiasme voor groepswerk, creativiteit, open-mindedness en leiderschapsvaardigheden zijn essentieel. Veel zorgverleners geven aan dat ze meer training zouden willen op het gebied van groepsdynamiek en leiderschap, om zo nog beter te kunnen inspelen op de behoeften van de groep. Hiervoor zijn onze intervisies belangrijk.
Lees het interview met Anna Tsiamparlis
Bekijk de publicatie van het onderzoek hier
Foto: Een terugkom-bijeenkomst met de baby’s en partners van een CenteringZwangerschap-groep van Verloskundige Stadspraktijk Groningen.
Fotograaf: LEVL fotografie, Majanka Boddé
