Groepsgewijze jeugdgezondheidszorg in het AZC: wat verandert dit voor moeder & kind?
Wat is de impact van CenteringOuderschap op moeders die in een asielzoekerscentrum wonen? Masterstudent Dewi Schmidt interviewde deelnemers van de pilot die plaatsvond in drie AZC’s in Nederland.
Vrouwen in het AZC die net een kind hebben gekregen, staan voor veel uitdagingen. Denk aan lichamelijke en psychische problemen, de stress van de asielprocedure en het zorgen voor een baby in een asielzoekerscentrum. Al deze factoren kunnen van negatieve invloed zijn op de gezondheid van moeder en kind. Goede zorg en begeleiding van moeders en hun kinderen na de zwangerschap zijn daarom essentieel. Dit was het uitgangspunt van de CenteringOuderschap groepsbijeenkomsten in het AZC die jeugdgezondheidszorg, gemeenschapsvorming en interactief leren combineren. Lees meer over de CenteringOuderschap-pilot in het AZC
Dewi Schmidt, student van de masteropleiding Population Health Management aan de Universiteit Leiden, interviewde tien moeders en vier begeleiders die in 2023-2024 deelnamen aan CenteringOuderschap-bijeenkomsten in AZC Burgum, Delfzijl en Emmen. Schmidt maakte hierbij gebruik van het gespreksmodel dat hoort bij Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften (GIZ). Ze stelde moeders en begeleiders voor alle GIZ-domeinen de vraag wat voor hen de belangrijkste verandering was. Lees hieronder wat zij vertelden.
Moeders ervoeren effect op alle GIZ-domeinen
Omgeving
Moeders vertelden hoe er door de groepsbijeenkomsten een ondersteunend netwerk ontstond, waardoor ze hun zorgen over het leven, werk en ouderschap konden delen met andere moeders. Deze steun stelde hen gerust en verminderde stress, waardoor ze meer zelfvertrouwen kregen bij het opvoeden van hun kinderen in het AZC. De bijeenkomsten werden vergeleken met ‘familiebijeenkomsten’, waarin vertrouwen en emotionele steun centraal staan. Deelnemers benadrukten ook hoe de bijeenkomsten hen hielpen omgaan met traumatische ervaringen, waardoor negatieve gevolgen voor hun kinderen werden voorkomen. De groep bood daarnaast een sociale uitlaatklep, waardoor de moeders zich ontspannen en verbonden voelden.
Tekst gaat na de citaten verder
“So a lot is in our head, so we can take it in our baby’s, in our kids body. We can put the anger in them. But when we have somebody, like this group, they can make you calm down and say oh yeah yea, when you are angry, when you are anxious you don’t have to put the blame on the kids.” – een deelnemer
“So when I’m there, I don’t see them as friends, but I see them as sisters.”
Opvoeding
De moeders vonden de groepsbijeenkomsten zeer educatief, omdat zij hoorden over opvoeding in de context van de Nederlandse samenleving. Deelnemers leerden over verschillende aspecten van opvoeding, zoals over voeding, omgaan met ziekte en veiligheid. Inzichten van de jeugdverpleegkundigen en andere moeders hielpen hen om hun eigen emoties en verantwoordelijkheden in evenwicht te brengen, wat leidde tot beter ouderschap. Door de bijeenkomsten leerden de moeders hoe ze een band met hun kinderen kunnen opbouwen en hoe ze kunnen omgaan met stress.
Tekst gaat na de citaten verder
“I learned that from the group, let the baby be, let him play, give him toys, but watch him. […] The group sessions really helped me to this parenting I think, learning about the children, hearing from other parents, learning from their mistakes.”
“How to as a parent, how to deal with stress. When you are stressed as a parent you just have to relax or can sleep, to deal with stress, don’t need to think.”
Ontwikkeling
Diverse inzichten die de moeders opdeden tijdens de groepsbijeenkomsten, hadden te maken met de gezondheid en sociale ontwikkeling van hun kinderen. Zo leerden ze zorgen voor goede voeding en vaccinaties, wat bijdroeg aan de gezonde groei van hun kinderen. De bijeenkomsten bevorderden ook sociale interacties tussen de kinderen, wat goed was voor hun sociale ontwikkeling. Bovendien hielpen de bijeenkomsten moeders om hun eigen trauma’s niet op hun kinderen te projecteren, wat zorgde voor meer emotioneel welzijn van zowel moeder als kind.
Tekst gaat na de citaten verder
“So that is it, I think the balanced diet would not be in line. Their protein and everything I would not know how to do that.”
“I would have missed many of the vaccinations they would take, I would have missed it, because before the vaccination, they would give you a letter for 2 months ahead […] a lot is going on, so because of the group meeting, they remind you.”
Omgeving en Opvoeding
De belangrijkste veranderingen ervoeren moeders in de GIZ-domeinen Omgeving en Opvoeding. Hun verhalen gingen hierbij over: ouder zijn, omgaan met traumatische gebeurtenissen, de band met hun kind, zorg en veiligheid, opvoeden, steun van anderen, samenwerking tussen de ouders en het gezin. Ook de begeleiders ervoeren bij de moeders vooral een impact op het GIZ-domein Opvoeding.
De impact die de JGZ-professionals ervoeren
Begeleiders beschreven hun deelname aan de CenteringOuderschap-pilot als een ‘win-winsituatie’ voor zowel henzelf als de moeders. Iemand legde uit hoe zij van de moeders kon leren, terwijl de moeders weer van haar konden leren. Een ander vertelde dat het begeleiden van de bijeenkomsten niet aanvoelt als ‘werk’, terwijl ze wel veel informatie overdraagt aan de asielzoekende moeders.
Alle geïnterviewde begeleiders benoemden als voordeel van hun deelname aan de CenteringOuderschap-pilot dat ze meer voldoening uit hun werk haalden en meer te weten kwamen over specifieke culturen. Ook ervoeren ze een effectievere kennisoverdracht tijdens de groepsbijeenkomsten dan tijdens een-op-een consulten.
Conclusie
Moeders in het AZC die meededen aan CenteringOuderschap-bijeenkomsten (postnatale groepszorg) vinden dat hun deelname veel positieve impact heeft op henzelf als opvoeder en op hun kind. Door het ondersteunende netwerk en de ontvangen essentiële educatie, voelen de moeders zich sterker staan in hun leven met een jong kind in Nederland en in de asielopvang.
Bekijk de CenteringOuderschap-pilot PowerPointPesentatie van Dewi Schmidt
Wil je meer weten over de CenteringOuderschap-pilot in drie AZC’s? Lees ook Pionieren met groepszorg voor ouders in het AZC met een baby