Zwanger maar niet alleen in Utrecht Overvecht
Zwangeren die beter Arabisch spreken dan Nederlands konden bij Verloskundigenpraktijk Doula meedoen aan CenteringZwangerschap. Dinsdag 21 mei vond in stadsboerderij Gagelsteede in de wijk Overvecht de feestelijke afsluiting plaats van pilotproject Lieve Mama
Foto @lievemama-2024
“Ik was alleen in Nederland, zwanger en zo bang. Ik wist niet hoe het hier werkte en had zoveel vragen… Dankzij deze groep was ik niet langer alleen. En ik kreeg de aandacht en informatie die ik nodig had. Dit zou er voor iedereen moeten zijn.” Een van de moeders vertelt, in het Engels, waarom zij zo blij is te hebben meegedaan. Ze grijpt meteen de kans om de begeleiders te bedanken. De andere moeders en twee vaders vallen haar bij met applaus. Hun jonge kinderen scharrelen vrolijk spelend rond, zitten op schoot of slapen in de wandelwagen.
De groepen werden begeleid door verloskundigen Merel Hopman en Carlaine Lenders van Doula. Zij werden ondersteund door co-begeleider Nour Alayen Yousef die als gastvrouw, cultuur-mediator en tolk een belangrijke spil was. Yousef komt uit Syrië waar zij is opgeleid en werkte als verloskundige.
Tekst gaat na de foto’s verder
Samen weet je meer
Als een zwangere alleen naar de verloskundige gaat, heeft die laatste veel minder tijd om over relevante thema’s informatie te geven. Bovendien is de communicatie lastig als je elkaars taal niet spreekt. Bij CenteringZwangerschap gaan 9 tot 12 zwangeren, alle rond dezelfde datum uitgerekend, tegelijk naar de verloskundige. Tijdens tien bijeenkomsten van twee uur vinden eerst de gebruikelijke medische controles plaats. Die gebeuren individueel. Ondertussen kunnen de andere deelnemers vast wat met elkaar kletsen. Vervolgens is er nog ruim anderhalf uur om alle vragen die deelnemers hebben uitgebreid met elkaar te bespreken. Hopman en Lenders: “Als verloskundigen kun je dankzij deze opzet veel meer met de zwangeren bespreken. En omdat alles steeds vertaald wordt naar het Arabisch en weer terug naar het Nederlands, steek je veel meer op. Ook zijn deze groepsbijeenkomsten heel gezellig! Deelnemers hebben ook veel contact met elkaar in de app-groep.”
Kansrijke Start in Overvecht
Doel van deze pilot (opgezet door Sirin Akel van NCB), gefinancierd door de Gemeente Utrecht en Kansrijke Start, was dat deelnemende zwangeren en hun partners zich voorbereid voelen op de komst van hun kindje in Nederland. Doordat deelnemers meer kennis krijgen over zwangerschap, gezondheid en de zorg in Nederland, ervaren ze minder stress. En tegelijk kunnen ze dankzij CenteringZwangerschap ook Nederlandse taalvaardigheden en een groter sociaal netwerk opdoen. Dit alles draagt bij aan het welzijn van de ouders en een meer kansrijke start van hun kind.
“Ik durfde dankzij de informatie die ik hier kreeg thuis te bevallen”
“Ik durfde dankzij de informatie die ik hier kreeg thuis te bevallen”, vertelt een andere moeder. “Bij de bevalling wist ik wat er kon gebeuren en wat ik moest doen. En het ging heel goed! Mijn vriendin was tegelijk met mij zwanger, maar deed niet mee aan deze groep. Bij haar ging het andersom. Zij wist niet wat er in het ziekenhuis allemaal gebeurde en haar bevalling ging slecht. Dank jullie, nogmaals, voor de informatie, ook in het Arabisch.”
De cultuur-mediator is van groot belang
De rol van Nour was enorm belangrijk, benadrukken de verloskundigen en de moeders herhaaldelijk. Deze rol werd in samenwerking met NCB vormgegeven (zie kader onderaan). “Ik ben zo blij dat ik dit kan doen, zodat vrouwen goede informatie krijgen en hopelijk goed bevallen”, zegt deze met brede lach. Nour werkt ook als vrijwilliger bij Al Amal, een stichting die aanstaande moeders en vaders in Utrecht ondersteunt. Ook is ze sleutelpersoon bij Pharos.
Steeds beter in het aanbieden van groepszorg
“Wat werkt, wat niet… We werden steeds beter in het aanbieden van deze groepszorg”, vertelt verloskundige Carlaine Lenders. “In het begin kregen we de groep nog niet vol. Maar de zwangeren die meededen, waren zo enthousiast dat wij nog meer gemotiveerd raakten. De werving ging al bij de tweede groep een stuk beter, mede door mond-tot-mondreclame. We spitsten de Centering-werkvormen toe op onze deelnemers, en maakten Arabische vertalingen voor de materialen. In elke groep komt bijvoorbeeld de kraamtijd aan bod: hoe ziet een dag met de baby eruit? We maakten ook een tweetalige belinstructie: bij welke signalen neem je contact op met de verloskundige? Gaandeweg betrokken we steeds meer andere organisaties en professionals uit de wijk. Zo sloten er bijvoorbeeld mensen van de kraamzorg, van CJG Utrecht en van Stichting Al Amal aan bij sommige bijeenkomsten. Zodat aanstaande ouders op een vertrouwde manier kennismaken met deze organisaties en weten wat die voor hen kunnen doen. Op basis van onze ervaringen ontwikkelden we een draaiboek voor collega’s die ook tweetalige Centering-groepen willen aanbieden.”
De aanwezige moeders en vaders hopen dat ook andere zwangeren deze groepszorg kunnen krijgen. “Het liefst ook nadat de baby geboren is.” Ook verloskundigen Carlaine en Merel willen graag doorgaan met het aanbieden van deze groepen. Het ziet ernaar uit dat de subsidie hiervoor tot (of tot en met?) 2025 geborgd is.
De pilot werd opgezet door Sirin Akel van NCB, een organisatie die mensen ondersteunt bij het leren van de Nederlandse taal, de inburgering en bij het vinden van werk. Het NCB is gespecialiseerd in het ontwikkelen en uitvoeren van projecten voor en door anderstaligen op het gebied van arbeidsmarkt/werkgelegenheid, ondernemerschap, onderwijs, (gezondheids)zorg en welzijn.
Meer weten over deze pilot?
- Lees Utrechtse pilot met CenteringZorg voor Arabisch sprekende zwangeren succesvol
- Bekijk de publicatie van Verwey Jonker en Pharos