Handreiking Implementatie CenteringOuderschap
Er zijn veel goede redenen om ouders op het consultatiebureau groepsgewijze jeugdgezondheidszorg te bieden. Wel blijkt het invoeren van CenteringOuderschap voor JGZ-organisaties en professionals best een omslag te zijn. Om organisaties te helpen bij de voorbereiding, ontwikkelden wij een Handreiking. Deze is gebaseerd op alle praktijkervaringen tot dusver en laat zien welke factoren belangrijk zijn voor een succesvolle start.
Wat is CenteringOuderschap en wat heeft het te bieden?
CenteringZorg is een andere manier van zorg verlenen: groepsgewijs, interactief en cliëntgedreven. Een aanpak van gezondheidszorg die cliënten de regie geeft en leidt tot betere gezondheidszorg en uitkomsten.
Tijdens de Centering-bijeenkomsten wisselen ouders, op een actieve manier, onderling kennis en ervaring uit onder begeleiding van (JGZ-)professionals. Ook vindt medische basiszorg plaats, waarbij de ouders zelf een actieve rol hebben.
Uit onderzoek blijkt dat groepsgewijze jeugdgezondheidszorg bij ouders en bij professionals leidt tot meer tevredenheid over en plezier in de zorg. Ouders en professionals ervaren CenteringOuderschap als zorg die meer aansluit bij de behoefte van ouders, en die meer diepgang, gezondheidsvaardigheden en sociale steun biedt. Er is meer tijd om onderling te bespreken wat er bij ouders leeft. Bovendien leren ouders ook van elkaar: ze bieden elkaar bevestiging, steun en vriendschap, vaak ook buiten de bijeenkomsten om. Vaak blijven ouders, van wie de kinderen tegelijk opgroeien, nog lang met elkaar in contact.
CenteringZorg maakt deelnemers zelfstandiger, versterkt de band tussen deelnemer en begeleider en zorgt voor een ondersteunend netwerk.
Wat maakt CenteringOuderschap zo’n omslag?
Als je het Centering zorgmodel in je organisatie invoert, verandert er veel, namelijk:
- de rol van de zorgverlener: van een sturende rol naar de rol van begeleider
- de relatie met je cliënt: meer gelijkwaardigheid
- de organisatie van de zorg: andere werving, planning, faciliteiten etc.
Zorg volgens het Centering-model is meer dan ‘groepsvoorlichting geven’ of het aanbieden van zorg in een groep. Werken met een groep jonge ouders vraagt een andere aanpak dan bij een individueel consult. Zorgverleners moeten deels informeren en voorlichten, maar veel belangrijker is het faciliteren van een actieve uitwisseling tussen ouders en het begeleiden van dit groepsproces. De vragen, raadgevingen en oplossingen ontstaan vanuit de groepsdynamiek, wat leidt tot betere en efficiëntere begeleiding en tot betere gezondheidsuitkomsten.
Omdat het invoeren van CenteringZorg binnen de organisatie ook een grote verandering van het zorgmodel is, vraagt dit een gedegen voorbereiding in de implementatiefase. Want hoe werf je ouders om mee te doen? Hoe en wanneer sluit de jeugdarts aan bij de groepsbijeenkomsten? Hoe plan je de groepszorg en hoe strookt dat met de huidige processen in de organisatie? Welke aanpassingen vereist het in het zorgsysteem?
We hebben veel plekken gezien waar CenteringZorg in eerste instantie succesvol is ingevoerd, maar toch onvoldoende duurzaam was, doordat de implementatie te veel afhankelijk was van individuele zorgverleners en onvoldoende was geborgd in de organisatie. Het is dus belangrijk dat de hele organisatie ervoor gaat.
Tekst gaat na onderstaand kader verder
Jeugdverpleegkundige Wietske van der Lingen: “De een heeft dit gelezen, de ander weet dat… Als groepsbegeleider begeleid ik de uitwisseling hiervan, zodat iedereen aan bod komt en ouders samen tot een afweging komen. Dit brengt veel meer gelijkwaardigheid. Je kunt ouders in zo’n groep meer in hun kracht zetten. De werkwijze vraagt wel wat anders dan je als professional gewend was. Je bewaakt het groepsproces, zorgt ervoor dat iedereen meedoet en meedenkt, en vat samen wat er besproken is. Je geeft niet zelf adviezen, maar laat ouders daarmee komen.” Lees meer
Wat vind je in de Handreiking
De handreiking bundelt onderzoeksresultaten en de expertise van JGZ-professionals en onze Centering-adviseurs/trainers met de implementatie van CenteringOuderschap in de jeugdgezondheidszorg.
De handreiking bestaat uit drie delen:
- Achtergronden
- Kritische succesfactoren bij de implementatie van CenteringOuderschap in de JGZ
- Implementatie & Stappenplan
In deel 1 vind je antwoorden op vragen als:
- Waarom starten met CenteringZorg in de jeugdgezondheidszorg?
- Wat zijn de voordelen vanuit organisatorisch en beleidsmatig perspectief?
- Wat zijn de uitgangspunten en de inhoud van CenteringOuderschap?
- Wat zijn de resultaten van onderzoek door TNO?
Deel 2 gaat in op:
- Het starten met CenteringOuderschap: waarom en hoe beginnen?
- Het werven van de ouders en het plannen van de groepen
- Het begeleiden van CenteringOuderschap en samenwerking met geboortezorg en sociaal domein
- Het aansluiten op de reguliere processen binnen de organisatie
- Het aansluiten op het beleid van de JGZ-organisatie en gemeente
- Het financieren van CenteringOuderschap
- Ondersteuning van Stichting Centering Nederland
Deel 3 gaat in op:
- De fases van implementatie in JGZ organisaties
- Stappenplan zelfstudie
Geef ons feedback!
Deze handreiking is gebaseerd op de kennis en ervaring die er op dit moment is. Hierdoor hebben we misschien niet alle vragen beantwoord die gemeenten of JGZ-organisaties hebben, wanneer ze met CenteringOuderschap willen starten of al uitvoeren. Het is een levend document, dat aan de hand van verdere ervaringskennis en aanvullend onderzoek bijgesteld en geüpdate zal worden. We vinden het dan ook enorm fijn om feedback te ontvangen op deze handreiking en om jullie vragen en expertise te horen.
Wil je de handreiking ontvangen? Stuur een e-mail naar info@centeringzorg.nl (o.v.v. handreiking JGZ) en dan sturen we je de handreiking spoedig toe.
Onder dit beeld volgen tips van JGZ-professionals die CenteringZorg bieden
Tips van de focusgroep van JGZ-professionals die al Centering aanbieden:
- Zorg dat er een kartrekker is
- Formeer een Centering-werkgroep
- Maak gebruik van de Handreiking Implementatie CenteringZorg
- Als je het doet, doe het dan gelijk goed: samen met liefst het hele team (het mag niet afhangen van een of twee mensen)
- Onderling uitwisselen en elkaar inspireren helpt!
- Laat collega’s het ervaren: laat ze met een lopende groep meedoen
- Vind samen het wiel uit, benut elkaars expertise en creativiteit
- Maak gebruik van de intervisie van Stichting Centering! Stimuleer dit ook bij professionals
- Tips voor CenteringZorg: blijf ons op de hoogte houden! Voed ons met: implementatieplan, draaiboek, subsidiemogelijkheden, ervaringen/tips & tricks
