“Over seksuele gezondheid praat je in de Eritrese cultuur gewoonlijk niet”

Het team dat online groepsbijeenkomsten organiseert voor zwangeren die uit Eritrea komen is uitgebreid met twee cultuur-mediators, twee verloskundigen en een gynaecoloog. Gezinscoach Erga Gebremedhin en verloskundige Marlies Kluiters werken als nieuw koppel samen. Na tien bijeenkomsten met de trainingsgroep ronden ze net hun eerste eigen groep af.  

“Dit bevalt fantastisch!”, valt Marlies met de deur in huis. “Erga en ik vormen samen een goed team. Voor ik hieraan begon, kon ik me niet voorstellen hoe het zou zijn om een groep te begeleiden met een co-begeleider die tolkt. Nu weet ik niet beter. Erga is gezinscoach van beroep, maar zij raakt al goed vertrouwd met zwangerschap en bevallen. We praten met de groep ook over opvoeding en gezin, dus ook hierin vullen wij elkaar goed aan.”

Terugschakelen

“Ik had veel ervaring met CenteringZwangerschap voor internationals (expats), maar zij zijn veelal hoogopgeleide zwangeren”, vervolgt Marlies. “Bij Eritrese zwangeren moet je als verloskundige echt terugschakelen, want deze vrouwen hebben weinig of geen scholing gehad. In het begin was dat zoeken: Hoe ga ik met deze doelgroep om? Hoe kan ik dingen uitleggen als de meest basale kennis ontbreekt? Zij weten niet hoe hun lichaam in elkaar zit. De baarmoeder kan net zo goed de vagina zijn. Iemand zei: je kunt beter geen lijnzaadpap eten, want dan komt je baby met een vies hoofd naar buiten. Heel leerzaam was het om de aanpak van Anne en Amy mee te maken. Zij richten de centering-methode echt op deze doelgroep, die ze door en door kennen. Zij sluiten aan bij de belevingswereld van de deelnemers en blijven vragen stellen, zodat ze zelf tot antwoorden komen.” (Verloskundige Anne Bedaux en cultuur-mediator Amy Welde Selase zijn initiatiefnemers van CenteringZwangerschap voor Eritrese zwangeren.)

Een wat jongere groep

“Gewoonlijk begeleid ik gezinnen, waaronder ook Eritrese gezinnen”, vertelt Erga. “Het begeleiden van een groep op de centering-manier is nieuw voor mij. Het verraste me om te zien hoe de vrouwen hier al na twee sessies los komen. De Eritrese cultuur is heel bescheiden. Seksualiteit kun je niet zomaar bespreken. Maar in de groepen praten we gewoon over vaginale dingen, anticonceptie en besnijdenis. Je ziet ze dan giechelen, maar de informatie komt wel over.”

Echt nieuwsgierig

“Het contact maken ging redelijk makkelijk”, blikt Erga terug. “We hadden een vrij jonge groep van tien zwangeren: de gemiddelde leeftijd lag rond de 21 jaar, de jongste was 18 jaar. Al bij de derde bijeenkomst merkte je dat ze meer open waren en vragen durven te stellen. Ze waren echt nieuwsgierig en uitten hun gevoel.” Marlies: “bij live-centering-groepen zie je dat mensen in de pauze met elkaar praten en met elkaar gaan afspreken. Maar hoewel deze groepen online zijn, zie je ook hier een groepsbinding ontstaan. Ze leren elkaar kennen, maken grapjes met elkaar.” Erga: “Tijdens de zoomsessies laten we de vrouwen in koppels van twee of drie vaak een stelling bespreken in een break-outroom. Dat geeft ook verbinding.”

Foto van een placenta

Welke meerwaarde heeft deze nieuwe rol voor jullie zelf? Erga: “Als gezinscoach begeleid ik ook Eritrese gezinnen. Nu weet ik wat zij hier meemaken als zij hier een baby krijgen. Dat valt niet mee. Ik vind het fijn om ze hierbij te kunnen steunen. Als je als vrouw weet wat je kan verwachten, wat er met je lichaam gebeurt, ga je met zoveel meer vertrouwen de bevalling in.” Marlies: “Ik leer steeds meer over de Eritrese cultuur en godsdienstbeleving. Ik probeer me daarin te verplaatsen en leer ook veel van Erga en Amy: hoe komt het dat de vrouwen er anders over denken? Dat hoeft niet goed of fout te zijn. Ik vind het mooi als ze niet willen worden ingeleid, ‘want Maria moet mijn bevalling spontaan laten beginnen’. Over anticonceptie zeggen sommigen dat je die volgens de bijbel niet mag gebruiken.” Erga: “Wij laten de vrouwen in hun waarde. We starten bij hoe zij de dingen zien en sluiten daarop aan.” Marlies: “Het is hartstikke leuk om hun nieuwsgierigheid te zien. Zo wilde onze groep bijvoorbeeld graag weten hoe een placenta eruitziet. Dus lieten we een foto zien.”

“Als je als vrouw weet wat je kan verwachten, wat er met je lichaam gebeurt, ga je met zoveel meer vertrouwen de bevalling in.

“De verhalen kunnen best aangrijpend zijn”, zegt Erga. “Bijvoorbeeld als er complicaties zijn tijdens de zwangerschap. Dat ze dat meestal niet begrijpen, omdat dat niet goed wordt uitgelegd. Soms gaan er daardoor dingen fout of kunnen ze moeilijk beslissingen nemen. Het is voor hen moeilijk te vatten dat een arts jou de keuze laat. Ze zijn blij dat er Centering er is en dat ze met vragen bij ons terechtkunnen.” Marlies: “Iemand was bij de gynaecoloog geweest, die inwendig onderzoek wilde doen. Dat weigerde ze. Ze zei tegen de gynaecoloog dat ze het eerst in de groep wilde bespreken om beter te snappen waarom de arts dit wilde doen. We hebben er uitgebreid over gesproken, waarom wel of waarom niet. Toen was het helder en kon ze een keuze maken.”

Veilig en vertrouwd

Tijdens een van de bijeenkomsten is gynaecoloog Anke Heitkamp aanwezig om te vertellen over de bevalling in het ziekenhuis. Marlies: “Er ontstond een waardevol gesprek over het kruisje dat de vrouwen dragen. Als ze naar de operatiekamer moeten, dan moet die ketting af, terwijl die heilig voor ze is en ze vertrouwen geeft. In overleg met Anke ontstond het idee om het kruisje op het lichaam te plakken, zodat ze het toch op een veilige manier bij zich kunnen dragen.”

“Zo gebeurt er eigenlijk elke sessie wel iets bijzonders”, vervolgt Marlies. Lachend: “Om uit te leggen hoe de placenta werkt, had ik als voorbeeld een koffiefilter genomen: sommige stoffen kunnen erdoorheen, andere niet. Toen we het later over suwa hadden, Eritrees zelfgebrouwen bier, zei iemand: ‘Dat kan ik gewoon drinken, want daarvoor heb ik een filter.’” Erga: “Na het gesprek over Eritrese koffie en Eritrees bier is er het besef: ‘Vanaf nu drink ik niet meer dan één kopje koffie en geen suwa meer.” Marlies: “Mooi was de reactie toen we een foto van het Eritrese koffieritueel lieten zien: ‘Jullie laten ons thuis voelen’.”

“Na het gesprek over Eritrese koffie en Eritrees bier is er het besef: ‘Vanaf nu drink ik niet meer dan één kopje koffie en geen suwa meer.”

Meer informatie over ons project voor Eritrese zwangeren 

Ken je een Eritrese zwangere die wil meedoen? In ons Informatiesheet voor verwijzers lees je hoe eenvoudig de aanmelding is

 

Bericht delen: