‘Professionals veranderen van zender naar begeleider’

Niet langer als ouder alleen op gesprek bij het consultatiebureau, maar samen met andere ouders praten over ouderschap en het opvoeden van je kind. CenteringOuderschap wordt in Nederland door steeds meer JGZ-locaties omarmd. TNO deed onderzoek naar de resultaten. 

TNO evalueerde CenteringOuderschap (CenteringParenting) onder zorgverleners en ouders. Het onderzoek ging vooral over hoe zij deze manier van zorg ervaren en waarderen. Voor het meten van effecten was de onderzoeksgroep nog niet groot genoeg. ZonMw interviewde Marlies Rijnders van TNO voor het thema ‘Ouderschap en opvoeding’ in de #JGZkenniswaaier. 

Resultaten

Ouders en professionals zien de meerwaarde van de Centering-aanpak ten opzichte van de reguliere een-op-een-contactmomenten op het consultatiebureau. Ouders zijn na deelname positiever over JGZ-professionals en over het nut van het consultatiebureau dan ouders die individuele zorg ontvingen. Volgens ouders maakte het geen verschil in ‘eigen kracht’, maar volgens professionals wel. CenteringOuderschap blijkt kwetsbare ouders te bereiken, zoals ouders met een niet-Nederlandse achtergrond en alleenstaanden. 

Niet meer top-down

Sinds 2014 kunnen ouders bij steeds meer locaties voor jeugdgezondheidszorg (jgz) kiezen voor groepsgewijze CenteringZorg. In plaats van de traditionele een-op-een contactmomenten bezoeken zij in het eerste jaar samen met andere ouders groepsbijeenkomsten van 2 uur, die worden begeleid door 2 professionals. Rijnders: “Dat is een hele nieuwe manier van het verlenen van zorg. Het is nog minder top-down. In plaats van als professional het gesprek te bepalen, volg je de vragen van ouders. En je zorgt dat de kennis die ouders zelf al hebben, wordt gebruikt en gedeeld. De professionals veranderen zo van zender naar begeleider.”

Aan de slag met CenteringOuderschap 

Elke jgz-locatie kan, na het volgen van de tweedaagse training, besluiten om aan de slag te gaan met CenteringOuderschap. Rijnders ziet dat veel locaties moeite hebben om deze groepen op te zetten. “Professionals vinden het lastig om dit ingevoerd te krijgen. Je hebt sowieso een trekker nodig en commitment binnen de organisatie. Daarnaast zijn professionals gewend om voorlichting te geven, maar Centering vraagt er juist om dat minder te doen. Kennisoverdracht gebeurt hier veel meer vanuit de vraag van de klant. Dat is wennen. Maar gelukkig zijn er goede voorbeelden. In Amersfoort bijvoorbeeld loopt het als een tierelier. Zo ook in Oss. Het ‘probleem’ zit ‘m ook niet in het model, maar in de randvoorwaarden voor implementatie.”

“In plaats van als professional het gesprek te bepalen, volg je de vragen van ouders. En je zorgt dat de kennis die ouders zelf al hebben, wordt gebruikt en gedeeld.”

Veilig voelen

Een voorwaarde voor een succesvolle groep, waarin ouders open hun kennis en ervaringen uitwisselen, is dat die ‘veilig’ moet voelen. Rijnders: “Dat is dan ook een belangrijke taak van de aanwezige zorgverleners. Ouders moeten het vertrouwen krijgen dat ze alles kunnen zeggen en vragen. De bedoeling is dat een groepsgevoel ontstaat. Daarop is een deel van de activiteiten ook gericht; het gaat niet alleen om kennisoverdracht.” De groep blijft het hele eerste jaar bij elkaar. “We hopen dat de ouders elkaar daarna ook buiten de JGZ blijven zien. Community building is een belangrijk doel van CenteringZorg.” De eigen kracht van ouders wordt hiermee vergroot, wat mooi aansluit bij de doelen van de Jeugdwet.

Gemeenschapsgevoel

De komende jaren verwacht Rijnders de ontwikkeling en uitrol van CenteringOuderschap, want ze is overtuigd van het belang ervan. En niet alleen voor ‘kwetsbare’ ouders. Ze geeft het voorbeeld uit Amersfoort, waar een moeder tijdens de eerste bijeenkomst aangeeft dat het bij haar thuis allemaal niet zo lekker loopt: haar man kan er niet tegen dat hij ’s nachts wakker wordt en slaapt al enige tijd in logeerkamer. De groep reageert begripvol. Een van de moeders zegt: ‘Jij woont toch vlak bij mij? Breng de kleine een avond bij mij, zodat jullie samen uit eten kunnen.’ Rijnders: “Prachtig toch? Ik heb nog veel meer van zulke succesverhalen. Daarom hoop ik dat steeds meer jgz-locaties CenteringOuderschap gaan aanbieden.”

Bron: ZonMw ‘CenteringParenting vergroot het gemeenschapsgevoel’ 

Meer lezen over de ervaringen van ouders en professionals en de resultaten van onderzoek? Zie de speciale uitgave Centering Parenting – Hoe werkt dat in de praktijk?